น้ำมันระเหยนั้นมีความสำคัญและแฝงอยู่ในชีวิตประจำวันของเราทุกๆคนค่ะ ไม่ว่าจะอยู่ในเครื่องสำอาง ยาสีฟัน หรือ ข้าวของเครื่องใช้ภายในบ้าน น้ำมันหอมระเหยนั้น แตกต่างกับน้ำหอมนะคะ น้ำหอมนั้นเกิดจากมนุษย์เราสังเคราะห์สารหอมขึ้นมา แล้วนำมาทำเป็นกลิ่นตามที่ใจต้องการ แต่น้ำมันหอมระเหยเกิดจากน้ำมันจากต่อมเก็บน้ำมันในพืช 100% ไม่มีการแต่งเดิมสารอื่นๆค่ะ ซึ่งน้ำมันสามารถเกิดได้ในทุกๆส่วนของพืช เช่น ดอก ใบ ผล ราก เรานิยมนำมาใช้เป็นหนึ่งในศาสตร์ของแพทย์ทางเลือกค่ะ ซึ่งในต่างประเทศก็มีงานวิจัยรองรับแล้วว่าสามารถช่วยบำบัดอาการได้จริง

อ่านบทความอื่นๆเกี่ยวกับ น้ำมันหอมระเหย คลิกที่นี่

น้ำมันหอมระเหย คืออะไร ?

น้ำมันหอมระเหยเกิดจากสารประกอบต่างๆภายในพืชซึ่งมีลำดับกระบวนการสร้างดังนี้

1. Primary Metabolism ในขั้นตอนนี้พืชจะสังเคราะห์แสงเพื่อสร้างสารอาหารเพื่อการเจริญเติบโต ซึ่งสารที่ได้ก็จะเป็นพวก คาโบไฮเดรต ไขมัน โปรตีน น้ำตาล เม็ดสี หรือ Fixed Oil ค่ะ

2. Secoundary Metabolic  สารที่ได้จากการนำผลผลิตจากการสังเคราะห์เบื้องต้น จะถูกนำมา สังเคราะห์ต่อโดยมี Enzyme เข้ามาเกี่ยวข้องในการสังเคราะห์ขั้นที่ 2 นี้ค่ะโดยสารประกอบที่ได้ก็จะ เป็น กลุ่มของ อัลคาลอยด์ ฟลาโวนอยด์ ไกลโคไซด์ รวมไปถึง น้ำมันหอมระเหย ด้วยค่ะ

สาเหตุที่ พืชต้องสังเคราะห์สารพวกนี้ขึ้นมาเพื่อป้องกันจากศัตรูพืชและ ป้องกันตัวเองจากมลภาวะต่างๆ ซึ่งก็เป็นที่มาของการสกัดนำน้ำมันหอมระเหยมาใช้ เพราะน้ำมันหอมระเหยมีฤิทธ์ในการบำบัดค่ะ

น้ำมันหอมระเหยทำงานอย่างไร ?

การทำงานของน้ำมันหอมระเหย สามารถเข้าสู่ร่างกายได้ 3 ทางได้แก่

1.ผ่านการสูดดม

การใช้น้ำมันหอมระเหยผ่านการสูดดมนั้น อาจเรียกอย่างเป็นทางการอีกชื่อคือ

สุคนธบำบัด (Aromatheraphy) โดยน้ำมันนั้นสามารถระเหยได้ในอากาศ แล้วเวลาเราสูดดมเข้าไป น้ำมันจะเข้าไปสู่ Olfactory Bulb ซึ่งเป็นส่วนประสาทการรับกลิ่นที่สมองค่ะ จากนั้นก็จะถูกส่งไปยัง Limbic System และ ตรงไปยังต่อมใต้สมองที่เรียกว่า Pituitary Gland

เพื่อให้ต่อมได้สมองนั้นไปสั่งการหลั่งฮอร์โมนเพื่อแก้ปัญหาต่างๆที่ร่างกายเป็นอยู่ หรือถ้าจะต้องสั่งให้หลั่ง ฮอร์โมนเพศต่อมใต้สมองก็จะส่งสัญญาณไปสั่งให้ ต่อมไร้ท่อ ในการหลั่ง ฮอร์โมนเพศค่ะ

2. ผ่านการทาลงบนผิวหนัง

ปัจจุบันเราก็มีการใช้ Essential Oils ในชีวิตประจำวันอยู่แล้วค่ะ แต่เราอาจจะไม่รู้ตัวเท่านั้นเอง เช่น ยาสีฟัน ก็มักจะมีส่วนผสมที่เป็นน้ำมันหอมระเหยที่ใช้ฆ่าเชื้อโรคในช่องปาก หรือ แม้กระทั่งใน เครื่องสำอาง โดยเฉพาะ เครื่องสำอางระดับสูง หรือ เคาเตอร์แบรนด์ ก็นิยมใช้นำมาเป็นส่วนผสม

เนื่องจากเป็นส่วนผสมที่มาจากธรรมชาติ และ บางชนิตมีราคาแพง ซึ่งการทาลงบนผิวหนังน้ำมันสามารถซึมเข้าสู่กระแสเลือดเราได้โดยตรงเลยค่ะ ซึ่งกลไกการออกฤิทธ์ในช่องทางนี้จะมีอธิบายในเชิงลึกในบทความถัดไปนะคะ ^_^

3. ผ่านทางการกิน

หลายคนอ่านละตกใจ น้ำมันหอมระเหยเนี่ยนะจะกินได้ ถ้าอย่างนั้นขอยกตัวอย่างแบบนี้ค่ะเวลาเราเข้าครัวจะทอดอะไรสักอย่างทาน เราก็มักจะนำน้ำมันพืช เจียวกับ กระเทียมใช่ไหมคะ

ซึ่งในกระเทียมเนี่ย ก็จะมีสารประกอบหลายๆอย่างรวมไปถึง น้ำมันหอมระเหยกระเทียม ด้วยค่ะแน่นอนว่าอาหารที่เรามาปรุงก็จะมีกลิ่นกระเทียม นั่นแหละค่ะ คือการที่เรารับประทานน้ำมันหอมระเหยเข้าไปแบบไม่รู้ตัว แต่หารู้ไม่ว่า น้ำมันหอมระเหย ได้ปกป้องสุขภาพของเราแล้วดังนี้ค่ะ

น้ำหอม กับ น้ำมันหอมระเหย เหมือนกันหรือไม่ ?

ถ้าเราไปถามคนที่ชอบ หรือ คนที่ขายน้ำมันหอมระเหย ทุกคนก็จะพูดว่า “สารหอมในน้ำหอมเป็นสารเคมีที่ทำมาจากอุตสหกรรม ปิโตเลียม และ ขยะ มันจะสะสมในร่างกายใช้ไปนานๆจะเกิดเป็นมะเร็ง หันมาใช้น้ำมันหอมระเหยจากพืชดีกว่า” 

ส่วนคนที่ชอบปรุงน้ำหอม หรือ ชอบน้ำหอมเคาเตอร์แบรนด์ก็จะบอกว่า “สารหอมทุกตัวการที่มนุษย์จะใช้ได้มันผ่านการรับรองจากองค์กร IFRA มาแล้วมันปลอดภัย และ น้ำมันหอมระเหยนั่นแหละที่อันตรายทำคนแท้งได้เลยนะ”

น้ำหอมสังเคราะห์ VS น้ำมันหอมระเหย

เรามาวิเคราะห์กันค่ะ ในฐานะที่เราเป็นผู้บริโภคเราต้องเป็นกลาง อย่าไปฟังคนขายมาก ใครๆก็ต้องเข้าข้างความเชื่อตัวเองจริงไหมคะ เรามาวิเคราะห์กันจากข้อมูลดังนี้

1. น้ำมันหอมระเหยทำคนแท้งจริงไหม ?

จริงค่ะ เพราะสารต่างๆในพืช ไม่ได้มีแต่สารที่เป็นประโยชน์นะคะ สารที่มีพิษก็มี แต่เราต้องเข้าใจ ก่อนว่า กลิ่นนั้นเกิดจาก สารหอมหลายๆตัวมาประกอบกันซึ่งสารหอมบางตัวอยู่เดี่ยวๆจะไม่ออกฤิทธิ์

ต้องไปจับคู่กับอีกตัวถึงจะออกฤิทธิ์หรือ สารหอมบางตัวเป็นพิษ แต่พอไปอยู่กับอีกตัว มันไม่ออกฤิทธิ์ เพราะสารอีกตัวข่มตัวที่เป็นพิษไว้

เหมือนกับ ตำหรับยาแพทย์แผนไทยบางตำรับยังใส่สารหนูที่เป็น พิษกับมนุษย์ ลงไปเลยค่ะ ถึงจะออกฤิทธิ์รักษาได้ เพราะว่ามันไปกระตุ้นภูมิบางอย่าง มันก็เป็นดาบ 2 คมค่ะ หากใช้ผิดวิธีก็เป็นโทษ

2. น้ำหอมสังเคราะห์ ก่อมะเร็งจริงไหม ?

ม่สามารถยืนยันได้ค่ะ เพราะว่า สารหอมทุกตัวที่นำมาใช้ในการปรุงน้ำหอม มักจะมีองกรณ์ตรวจสอบความปลอดภัยอยู่แล้วค่ะ ดังนั้นเรื่องที่จะเป็นอันตรายนั้น คิดว่าไม่เป็นอันตรายค่ะ อีกอย่างในชีวิตเราก็มีสารเคมีอยู่รอบตัวเราทุกวันอยู่แล้วค่ะ บางทีหนักหนากว่า สารหอมสังเคราะห์พวกนี้อีกค่ะ ดังนั้นใครใคร่ใช้อะไรก็ใช้เถอะค่ะ เวอร์มากก็เสียสุขภาพจิตปล่าวๆ

 3. น้ำมันหอมระเหย กับ น้ำหอมสังเคราะห์อะไรดีกว่ากัน ?

น้ำหอมสังเคราะห์ กับ น้ำมันหอมระเหย มันแทนกันไม่ได้ค่ะ มันไม่มีใครดีกว่าใคร เพราะว่า น้ำหอมสังเคราะห์ก็ย่อมมีกลิ่นที่ถูกใจคนดมมากกว่าอยู่แล้ว เพราะถูกออกแบบมาให้คนชอบเลยมีน้ำหอมเคาเตอร์แบรนด์ออกมามากมายนิยมกันทั่วโลก  แต่สารสังเคราะห์พวกนี้ ไม่มีสรรพคุณในการบำบัดค่ะ เพราะสาร A+B+C+D  จะสร้างกลิ่นใหม่

แต่มนุษย์ก็ไม่ได้เก่งไปกว่าธรรมชาติหรอกค่ะ ที่จะรู้ว่าสารอะไร อยู่กับอะไร แล้วจะออกฤิทธิ์แบบไหน เพราะน้ำมันหอมระเหยนั้น มีสารประกอบมากกว่า 200 ชนิต และมีสัดส่วนที่ไม่เท่ากันใน น้ำมันแต่ละตัวค่ะ มีแต่ธรรมชาติเท่านั้นที่รู้ มันคือ ความลับของธรรมชาติที่มนุษย์ไม่อาจเลียนแบบค่ะ ไม่เชื่อ ลองไปหาน้ำหอมสังเคราะห์ กลิ่นเลียนแบบธรรมชาติ กับ น้ำมันหอมระเหยแท้ มาดมเทียบกันสิ ละจะรู้ว่ามันไม่เหมือนกันเลย

วิธีการเลือกซื้อน้ำมันหอมระเหยคุณภาพสูง

เราต้องแน่ใจว่าน้ำมันหอมระเหยที่เราซื้อมาเป็นของแท้ค่ะ เพราะในปัจจุบัน ก็มีน้ำมันสังเคราะห์กลิ่นเลียนแบบธรรมชาติ มาขาย แล้วอ้างว่าเป็นน้ำมันหอมระเหยแท้ ก็มีเยอะมานะคะ ซึ่งก็มีวิธีสังเกตง่าย มากค่ะ ดังนี้

1.จะต้องระบุชื่อทางพฤกษศาสตร์ของพืช

เช่น Lavandula Angustifolia หรือ Lavandula Officinalis ก็คือมาจาก ลาเวนเดอร์ เหมือนกันค่ะ แต่ว่าต่างสายพันธุ์ กลิ่้นก็แตกต่างกันตามแต่ละสายพันธุ์นะคะ

2. ดูส่วนประกอบหลังฉลาก

ว่าเป็น น้ำมันหอมระเหยเพียวๆเลยไหม หรือมีอะไรผสมมา ผู้ขายบางรายก็อาจจะผสม Carrier Oil มาค่ะ หรือถ้าไม่มีการแจ้งอะไรเลย ก็อาจจะเป็นน้ำหอมสังเคราะห์เลียนแบบได้ค่ะ

3. บอกวิธีการสกัด

โดยปกติการที่เราจะนำมาใช้บำบัดในเชิง Aromatheraphy  นั้นจะต้องเป็นวิธีการสกัดที่ไม่ได้ใช้สารเคมีเจือปนเลยนะคะ เช่น วิธี กลั่นจากไอน้ำ (Steam Distillation) หรือ ถ้าใช้ สารละลาย (Solvent) ก็จะต้องเป็น Co2 Extraction ค่ะ ซึ่งรายละเอียดจะอธิบายในบทความถัดๆไปนะคะ

สรุป

• น้ำมันหอมระเหยเกิดจาก Primary Metabolism (การสังเคราะห์สารอาหารขั้นต้น) และนำไปสร้างน้ำมันหอมระเหยในขั้น Secondary Metabolism (การสังเคราะห์เพิ่มเติม) โดยมีคุณสมบัติในการบำบัดและควบคุมการทำงานของระบบ ฮอร์โมนในร่างกายผ่านหลายทาง เช่นการสูดดม, การทาลงบนผิวหนัง, และการกิน
• การสูดดมน้ำมันหอมระเหยทางอื่นๆอาจรู้จักกันในนามของ “Aromatherapy” และมีผลต่อระบบประสาทและการหลั่งฮอร์โมนเพื่อช่วยในการรักษาหลายๆปัญหาสุขภาพ
• น้ำมันหอมระเหยมัก เป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่นยาสีฟันหรือเครื่องสำอางที่เราใช้กันในชีวิตประจำวัน
• น้ำมันหอมระเหยแท้ที่สามารถเอามาใช้ใน Aromathrapy นั้นจะต้องได้มาจากกระบวนการสกัดด้วย ไอน้ำ และ Co2 เท่านั้น. การเลือกซื้อน้ำมันหอมระเหยคุณภาพสูงควรดูชื่อทางพฤกษศาสตร์ของพืช, ส่วนประกอบที่ระบุบนฉลาก, และวิธีการสกัดให้ชัดเจน